Charakterystyka studiów

Cel studiów

Studia kierowane są do osób w sposób szczególny zainteresowanych Śląskiem i województwem śląskim, które po ich zakończeniu uzyskają niezbędne kompetencje do realizacji programu edukacji regionalnej w szkołach oraz instytucjach kultury.

Opis studiów 

W roku akademickim 2022/2023 zajęcia prowadzone są hybrydowo – część zajęć odbywa się w formie online, część w formie zajęć terenowych.

Podyplomowe Studia z Wiedzy o Regionie mają charakter interdyscyplinarny: łączą zagadnienia z następujących dziedzin: językoznawstwa, kulturoznawstwa, historii, socjologii, geografii, geologii i przyrody we wszystkich regionach w województwie śląskim. Wykłady odbywają się zarówno w murach uczelni, jak i poza nią – podczas atrakcyjnych zajęć terenowych uczestnicy zdobywają różnorodną wiedzę o Śląsku, Zagłębiu, Żywiecczyźnie czy ziemi częstochowskiej.

Nauczyciele uczący w szkołach na terenie naszego województwa otrzymają dofinansowanie z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Uczestnicy studiów mogą ubiegać się o dofinansowanie z lokalnych samorządów (fundusz na doskonalenie). Poprzednie edycje studiów cieszyły się ogromnym zainteresowaniem – wzięło w nich udział ponad 133 uczestników. Koszt studiów, dzięki podpisanemu porozumieniu pomiędzy Marszałkiem Województwa Śląskiego a Uniwersytetem Śląskim, został podzielony między Urząd Marszałkowski, daną gminę delegującą nauczyciela oraz uczestnika.

Sylwetka absolwenta 

Po ukończeniu studiów absolwent:

• posiada podstawową wiedzę z zakresu historii i socjologii, geografii i przyrody, dziedzictwa kulturowego i sztuki oraz literatury i etnolektu śląskiego niezbędną do realizacji programu edukacji regionalnej
• jest przygotowany pod względem merytorycznym do prowadzenia interdyscyplinarnych zajęć z edukacji regionalnej (lekcji wiedzy o regionie, zajęć pozalekcyjnych), przyjęcia roli lidera edukacji regionalnej w szkole, m.in. koordynatora szkolnego programu edukacji regionalnej, prowadzącego szkolenia rady pedagogicznej w ramach WDN, animatora imprez regionalnych, np. Dni Śląskich, konkursów wiedzy o regionie, konkursów recytacji w etnolekcie śląskim itp.
• posiada wiedzę i umiejętności do prowadzenia edukacji regionalnej w ramach innowacji
  pedagogicznej, np. autorskie klasy regionalne, programy regionalne itp.
• posiadając dodatkową regionalną specjalność, może podejmować pracę w kilku szkołach jako specjalista edukacji regionalnej
• jest wyposażony w umiejętności stosowania efektywnych i atrakcyjnych metod i form kształcenia nabytych podczas zajęć o charakterze akademickim, a także podczas zajęć terenowych; w toku zajęć terenowych uczestnikom proponowane są ćwiczenia, które mogą później wykorzystywać w pracy z uczniami, uczestnicy zwiedzają ciekawe miejsca i poznają osoby, które stanowią źródło wiedzy o regionie – zdobytą wiedzę i kompetencje mogą wykorzystywać w pracy z uczniami, opracowują scenariusze zajęć stanowiące część pracy końcowej.

Program studiów

Zajęcia są prowadzone hybrydowo – część zajęć odbywa się w formie online, część w formie zajęć terenowych. Ich tematyka jest podzielona na pięć modułów:

1. Języki i dialekty w województwie śląskim
2.  Dziedzictwo kulturowe regionu
3. Sztuka w regionie. Literatura. Film. Teatr
4. Historyczne i socjologiczne uwarunkowania regionu
5. Ukształtowanie regionu. Geografia z przyrodą.

Wykłady dotyczą zagadnień związanych z województwem śląskim z naciskiem na jego zróżnicowanie. W ramach zajęć terenowych uczestnicy będą poznawać m.in. architekturę regionu, specyfikę malarstwa, cechy etnolektu środkowego Górnego Śląska poprzez kontakt z żywym słowem (np. przedstawienie w teatrze), a także części południowej (np. poznawanie Śląska Cieszyńskiego, podzielonego Cieszyna, miejscowości beskidzkich) i północnej części województwa śląskiego (np. warsztaty w Koszęcinie, Częstochowie, Lelowie), specyfikę flory i fauny regionu, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe (np. Rezerwat Buków w Murckach, GEOsfera w Jaworznie), charakterystyczne elementy krajobrazu górskiego, Szlak Zabytków Techniki, dziedzictwo wielkich śląskich rodów (wykład w Muzeum Zamkowym w Pszczynie), dzieje Ziemi Żywieckiej, historię powstań śląskich (Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach). Uczestnicy zapoznają się również z regionalną ofertą teatralną, muzyczną i literacką, podczas spotkań z artystami, dla których miejscowa tradycja staje się artystycznym tworzywem (m.in. z Alojzym Lyską, Marcinem Melonem, twórcami teatralnymi).

Wykładowcy 

Zajęcia na studiach prowadzą pracownicy naukowo–dydaktyczni Uniwersytetu Śląskiego m.in.:

• prof. dr hab. Jolanta Tambor (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – kierowniczka Podyplomowych Studiów z Wiedzy o Regionie, dyrektorka Szkoły Języka i Kultury Polskiej. Jej zainteresowania naukowe to: fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, fonetyka i gramatyka w nauczaniu cudzoziemców; Śląsk – z różnych perspektyw: dialektologicznej, socjolingwistycznej, ale także socjologiczno-kulturowo-politycznej; glottodydaktyka; wielojęzyczność i wielokulturowość.
• prof. dr hab. Ryszard Kaczmarek (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – zastępca dyrektora Biblioteki Śląskiej ds. Instytutu Badań Regionalnych, jego główne zainteresowania badawcze: historia Polski XX wieku, historia Niemiec XIX-XX wieku, historia Śląska.
• prof. dr hab. Joanna Rostropowicz (Uniwersytet Opolski) – filolog klasyczny, popularyzuje Śląsk i Ślązaków od lat i na wiele sposobów. Autorka encyklopedii Ślązacy od czasów najdawniejszych do współczesności.
• prof. dr hab. Aldona Skudrzyk (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół różnorodnych – socjolingwistycznych, pragmatycznych i stylistycznych – aspektów zróżnicowania współczesnej polszczyzny.
• prof. dr hab. Ewa Sławek (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – jej zainteresowania i prace badawcze ogniskują się wokół następujących kręgów tematycznych: stylistyka (ze szczególnym uwzględnieniem językowo-kulturowych aspektów stylu artystycznego); współczesna translatoryka (w jej wymiarze teoretycznym i praktycznym), problemy języka i stylu języka regionalnego, etnopragmatyka i komunikacja międzykulturowa.
• prof. dr hab. Marek Szczepański (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – główne zainteresowania naukowe to: socjologia regionu i społeczności lokalnych, miasta i przestrzeni, zmiany i rozwoju społecznego oraz socjologia konfliktów społecznych i etnicznych, zagadnienia tożsamości i socjologii regionów, szczególnie Górnego Śląska.
• prof. dr hab. Grażyna Szewczyk (Uniwersytet Śląski w Katowicach, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie) – germanistka, polonistka, skandynawistka, badaczka literatury niemieckiej XIX i XX wieku, w tym – piśmiennictwa na Górnym Śląsku.
• dr hab. prof. UŚ Aleksandra Achtelik (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – wicedyrektorka Szkoły Języka i Kultury Polskiej. Jej zainteresowania naukowe i podejmowane tematy badawcze skupiają się wokół zagadnień historii i teorii kultury, literatury podróżniczej ze szczególnym uwzględnieniem motywów włoskich w literaturze polskiej oraz problematyki miasta, nauczania kultury polskiej cudzoziemców oraz wybranych zagadnień glottodydaktyki.
• dr hab. prof. UŚ Romuald Cudak (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – jego zainteresowania naukowe ogniskują się wokół następujących obszarów i zagadnień: współczesna poezja polska, genologia, komunikacja społeczna, teoria tekstu literackiego, teoria recepcji i odbioru, glottodydaktyka, edukacja literacka wśród cudzoziemców, komputerowe wspomaganie nauczania języka polskiego jako obcego.
• dr hab. prof. UŚ Łukasz Depa (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – jego zainteresowania naukowe to ewolucyjne aspekty ekologii mszyc (Hemiptera, Aphididae) ze szczególnym uwzględnieniem roli relacji mutualistycznej z mrówkami w procesie ewolucji i radiacji adaptacyjnej mszyc, taksonomia i filogenetyka mszyc (Hemiptera, Aphididae) z uwzględnieniem wyników badań z zastosowaniem markerów molekularnych i cech morfometrycznych, bioróżnorodność, filogeografia i ekologia mszyc (Hemiptera, Aphididae).
• dr hab. prof. UŚ Renata Dulias (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – geografka, geomorfolog, autorka prac z zakresu geografii regionalnej, geomorfologii antropogenicznej i eolicznej. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w badaniach terenowych prowadzonych na obszarze Wyżyny Śląsko-Krakowskiej jest ekspertem w dziedzinie geografii tego regionu.
• dr hab. prof. UŚ Maciej Fic (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – historyk, jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół historii społeczno-politycznej Polski w XX wieku (ze szczególnym uwzględnieniem Górnego Śląska), problematyki nauczania-uczenia się historii i wiedzy o społeczeństwie oraz historii kultury, oświaty i nauki.
• dr hab. Zbigniew Kadłubek (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – dyrektor Biblioteki Śląskiej w Katowicach, filolog klasyczny, komparatysta, eseista. Jest autorem m.in. szkiców i książek o dawnej i współczesnej kulturze Śląska, a także wyboru esejów Święta Medea (nominowanego do Nagrody Literackiej Gdynia 2011) oraz esejów pisanych po śląsku i tłumaczeń dramatów klasycznych na śląski.
• dr hab. prof. UŚ Tomasz Nawrocki (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – socjolog miasta, od lat prowadzi badania nad miastami śląskimi.
• dr hab. Adam Hibszer (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – w pracy naukowej i dydaktycznej zajmuje się edukacją regionalną oraz zagadnieniami z zakresu relacji człowiek – środowisko przyrodnicze.
• dr Magdalena Piotrowska-Grot (Uniwersytet Śląski w Katowicach) – zajmuje się polską poezją współczesną – poetyckimi przejawami postsekularyzmu, kategorią prywatności, tożsamością podmiotu w kontekście rewolucji oraz retroaktywnym charakterem ludzkiego bycia w świecie.
• Grzegorz Kulik – śląski tłumacz (m.in. Morfiny Szczepana Twardocha) i popularyzator śląszczyzny, bloger i youtuber, laureat Nagrody im. ks. Augustina Weltzla „Górnośląski Tacyt”. Autor śląskiego korpusu mowy.

Organizacja 

Czas trwania:
Semestry: 2
Liczba godzin: 200 

Organizacja zajęć:
Zajęcia odbywają się w piątki (15.00-18.00) i soboty (9.45-17.15), zwykle co dwa tygodnie.

Kryteria ukończenia studiów:
Kryterium ukończenia studiów jest udział w zajęciach, oraz przygotowanie pracy zaliczeniowej – konspekt lekcji/zajęć wraz z opisem i prezentacją, wykorzystujący wiedzę zdobytą podczas zajęć, prezentacja multimedialna dotycząca tej lekcji.

Dokument ukończenia studiów:
Świadectwo ukończenia studiów podyplomowych wydane przez Uniwersytet Śląski w Katowicach.

Kryteria kwalifikacji

Kandydaci 

Studia adresowane są do osób (szczególnie nauczycieli) w sposób szczególny zainteresowanych Śląskiem i województwem śląskim – które po ich zakończeniu uzyskają niezbędne kompetencje do realizacji programu edukacji regionalnej w szkołach oraz instytucjach kultury.

Uwaga!
Nauczyciele uczący w szkołach na terenie województwa śląskiego mogą otrzymać dofinansowanie z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Nauczycieli, którzy chcą skorzystać z dofinansowania Urzędu Marszałkowskiego i gminy, prosimy o zwrócenie się do jednostki odpowiedzialnej w gminie za prowadzenie szkół i placówek edukacyjnych z zapytaniem, czy gmina jest w stanie przyjąć pomoc finansową Urzędu Marszałkowskiego i przekazanie nam tej informacji wraz z dokumentami wymaganymi do przyjęcia na studia podyplomowe.

Termin i miejsce składania dokumentów 

Termin rekrutacji: rekrutacja zakończona

Wymagane dokumenty 

Kandydaci ubiegający się o przyjęcie na studia podyplomowe składają następujące dokumenty:

• podanie o przyjęcie na studia adresowane do Rektora
• klauzula RODO dla słuchaczy studiów podyplomowych
• skan dyplomu ukończenia studiów wyższych
• skierowanie w przypadku kierowania na studia podyplomowe przez instytucję zewnętrzną, z podaniem kwoty dofinansowania oraz adresem i NIP-em instytucji
• inne niezbędne dokumenty na dane studia, określone w ogłoszeniu o naborze na studia podyplomowe
• kwestionariusz.
• w przypadku gdy kandydat legitymuje się dyplomem ukończenia studiów wyższych uzyskanym za granicą:

1. poświadczenie dyplomu ukończenia studiów wyższych w formie legalizacji lub apostille;
2. tłumaczenie przysięgłe dyplomu na język polski;
3. zaświadczenie o uznaniu dyplomu ukończenia studiów wyższych wydanego za granicą lub oświadczenie kandydata o obowiązku dostarczenia takiego zaświadczenia w ciągu 30 dni od dnia jego uzyskania (w przypadku gdy dyplom ukończenia studiów wyższych podlega obowiązkowi nostryfikacji - zaświadczenie o nostryfikacji dyplomu albo oświadczenie kandydata o obowiązku dostarczenia zaświadczenia o nostryfikacji dyplomu w ciągu 30 dni od dnia jego uzyskania).

Dokumenty należy składać w białej wiązanej teczce.

Warunki przyjęcia 

O przyjęciu na studia podyplomowe decyduje kolejność zgłoszeń.

Planowany termin rozpoczęcia zajęć: październik 2022

Opłaty 

Warunkiem podjęcia nauki (po przyjęciu na studia podyplomowe) jest wniesienie opłaty za studia. Wpłaty należy dokonywać na indywidualne konto uczestnika, w ustalonych terminach.

Płatność jednorazowa: (z zastosowaniem 5% upustu):
1710 zł – opłata za semestr
3420 zł – całkowity koszt studiów

Płatność w ratach
1800 zł – opłata za semestr
3600 zł – całkowity koszt studiów

za I semestr:
I rata 594 zł do 7 dni od daty rozpoczęcia studiów
II rata 594 zł do 15 listopada 2022 r.
III rata 612 zł do 15 grudnia 2022 r.

za II semestr:
I rata 594 zł do 5 marca 2023 r.
II rata 594 zł do 15 kwietnia 2023 r.
III rata 612 zł do 15 maja 2023 r.

Zmiana daty rat wymagałaby uzyskania zgody władz Uczelni.

Możliwość wniesienia opłaty za semestr w trzech ratach (terminy wpłat są podawane uczestnikom na początku semestru).

Nauczyciele uczący w szkołach na terenie naszego województwa otrzymają dofinansowanie z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego (koszt studiów, dzięki podpisanemu porozumieniu pomiędzy Marszałkiem Województwa Śląskiego a Uniwersytetem Śląskim, zostanie podzielony między Urząd Marszałkowski, daną gminę delegującą nauczyciela oraz uczestnika).
Ponadto uczestnicy studiów mogą ubiegać się o dofinansowanie z lokalnych samorządów (fundusz na doskonalenie).

Kontakt 

Kierowniczka studiów
prof. dr hab. Jolanta Tambor
tel. 32 200 94 24
e-mail: jolanta.tambor@us.edu.pl

Sekretariat
dr Tomasz Gęsina
tel. 32 200 94 24, 32 251 29 91
e-mail: tomasz.gesina@us.edu.pl
dr Krystian Węgrzynek
e-mail: kwegrzynek@us.edu.pl

Sprawy finansowe
Karolina Graboń
tel. 32 200 94 24
e-mail: karolina.grabon@us.edu.pl

Wydział Humanistyczny
Uniwersytet Śląski w Katowicach
40-007 Katowice,
ul. Uniwersytecka 4
pokój A07 (sekretariat czynny od poniedziałku do piątku od 10.00 do 15.00)
tel. 32 2009 424
e-mail: regionpodyplomowe@us.edu.pl